Megaoesofagus is een aandoening die kan voorkomen bij katten van alle leeftijden en rassen, hetzij als een verworven ziekte of een aandoening waarmee ze geboren worden. Siamese en Abessische katten kunnen vatbaar zijn voor een erfelijke vorm van megaoesofagus. Katten met megaoesofagus kunnen hun voedsel niet goed doorslikken en het meest voorkomende symptoom dat ze zullen vertonen is regurgitatie. Als alternatief zullen ze onverteerd voedsel uitspugen voordat het de maag bereikt. Megaoesofagus is geen besmettelijke aandoening. Het kan worden veroorzaakt door een onderliggend ziekteproces, genetische afwijking, zenuwbeschadiging, trauma of toxines. In sommige gevallen is de oorzaak onbekend. Megaoesofagus vereist over het algemeen levenslange behandeling, inclusief speciale voedingsmethoden en medicijnen, om ervoor te zorgen dat katten de juiste voeding krijgen en medische complicaties voorkomen. Sommige soorten megaoesofagus kunnen operatief worden behandeld, maar het is waarschijnlijk dat katten nog steeds levenslange zorg en monitoring nodig hebben.
Inhoudsopgave
Wat is megaoesofagus bij katten?
Megaoesofagus ontwikkelt zich bij katten wanneer de slokdarm, de gespierde buis in de keel die de mond met de maag verbindt, niet in staat is om voedsel goed naar beneden in de maag te verplaatsen. In deze toestand trekken de spieren in de slokdarm niet normaal samen en wordt de slokdarm vergroot, zwak en slap. Het onvermogen van de spieren om normaal samen te trekken is een probleem dat dysmotiliteit of hypomotiliteit wordt genoemd. Voedsel kan zich in de slokdarm ophopen en katten zullen onverteerd voedsel kort na een poging tot eten weer uitbraken.
Symptomen van megaoesofagus bij katten
Afhankelijk van de onderliggende oorzaak kunnen symptomen van megaoesofagus aanwezig zijn bij kittens, of zich later ontwikkelen bij katten van elke leeftijd. In gevallen waarin een dier voedsel en water uitbraakt, moet megaoesofagus sterk worden vermoed als mogelijke oorzaak.
Symptomen
- Regurgitatie
- Moeite met slikken
- Hoesten of moeite met ademhalen
- Overmatig speekselvloed/kwijlen
- Gewichtsverlies
- Niet aankomen in gewicht
- Snot
- Koorts
- Bult in nekgebied
Regurgitatie
Regurgitatie is het meest voorkomende symptoom van megaoesofagus . Regurgitatie kan lijken op braken en het is belangrijk om te proberen onderscheid te maken tussen de twee. Regurgitatie is een passief proces, waarbij een kat voedsel of water lijkt uit te spugen met weinig moeite na het eten of drinken. Regurgitatie kan binnen enkele minuten na het eten of een paar uur later optreden. Daarentegen is braken een actief proces waarbij de buikspieren samentrekken, wat kan aanhouden voordat voedsel of vloeistof uit de maag wordt gehaald. Uitgebraakt voedsel kan half verteerd zijn. Katten die op het punt staan om te braken, kunnen rusteloos worden, herhaaldelijk hun lippen likken en kokhalzende geluiden maken, maar deze acties worden niet geassocieerd met regurgitatie.
Moeite met slikken
Omdat voedsel niet normaal door de keel kan bewegen wanneer megaoesofagus aanwezig is, zullen katten moeite hebben met het doorslikken van voedsel en water. Katten kunnen herhaaldelijk proberen te slikken en voedsel kan uit hun mond vallen wanneer ze proberen te eten. Sommige katten kunnen ook gestrest raken tijdens het eten.
Hoesten of moeite met ademhalen
Katten met megaoesofagus lopen een hoog risico op aspiratiepneumonie, wat zich kan uiten in hoesten, ademhalingsproblemen, lethargie, koorts en/of een ongewoon snelle ademhaling. Aspiratiepneumonie treedt op wanneer regurgitatie ervoor zorgt dat voedsel of water onbedoeld in de luchtwegen terechtkomt. Dit veroorzaakt ontsteking en infectie in de longen en kan leiden tot een ernstige, levensbedreigende longontsteking.
Overmatig speekselvloed/kwijlen
Katten kunnen hun speeksel niet doorslikken en kunnen symptomen vertonen als overmatig kwijlen en een constant natte vacht en huid rond de bek, nek en borst.
Gewichtsverlies
Megaoesofagus voorkomt de normale vertering van voedsel, omdat voedsel de maag niet kan bereiken om te worden afgebroken en gebruikt door het lichaam van de kat voor voedingsstoffen. Als gevolg hiervan raken katten met megaoesofagus ondervoed en beginnen ze af te vallen. Ze kunnen ook een slechte lichaamsconditie hebben, een onverzorgde vacht en weinig energie.
Niet aankomen in gewicht
Kittens met congenitale megaoesofagus, wat betekent dat de aandoening al vanaf de geboorte aanwezig is, zullen niet normaal aankomen in gewicht vergeleken met andere kittens van dezelfde leeftijd. Ze kunnen kleiner lijken dan andere nestgenoten, of zwak en dun zijn.
Snot
Neusuitvloeiing kan aanwezig zijn als er een infectie of ontsteking in de sinussen optreedt. Dit kan komen door regurgitatie die leidt tot luchtweginfecties en longontsteking, evenals hun algehele slechte gezondheid waardoor ze vatbaarder zijn voor infectieziekten. Katten kunnen niezen, hoesten en/of aanhoudende neusuitvloeiing hebben.
Koorts
Katten met aspiratiepneumonie kunnen koorts hebben door de infectie. Symptomen van koorts zijn onder andere weinig energie, niet willen bewegen of interacteren, verlies van eetlust en verstoppen.
Bult in de keel
Voedsel kan zich verzamelen in de slokdarm, waardoor de nek een opgezwollen of opgezwollen uiterlijk krijgt. Dit wordt maar zelden waargenomen en is het meest zichtbaar in het onderste deel van de nek, dicht bij waar deze de schouder raakt, bekend als de thoracale inlaat.
Oorzaken van megaoesofagus
Megaoesofagus wordt veroorzaakt door aangeboren of verworven aandoeningen. Aangeboren aandoeningen zijn aanwezig bij de geboorte, kunnen erfelijk zijn en zijn meestal aanwezig bij jonge kittens. Deze aandoeningen worden vaak het duidelijkst wanneer kittens gespeend worden en vast voedsel gaan eten.
Verworven aandoeningen ontwikkelen zich meestal later bij jonge en volwassen katten. Megaoesofagus kan ook idiopathisch zijn, wat betekent dat de aandoening ontstaat maar de oorzaak onbekend is.
Oorzaken zijn onder meer:
- Abnormale zenuwfunctie in een deel (of geheel) van de slokdarm en/of abnormale beweging van spieren in de slokdarm. Siamese katten zijn mogelijk gevoeliger voor erfelijke oorzaken hiervoor.
- Aangeboren afwijkingen van de vaatring – aanwezigheid van abnormale bloedvaten die de slokdarm vernauwen
- Idiopathisch – oorzaak onbekend
- Obstructie in de slokdarm – vreemd voorwerp, tumor
- Vernauwing van de slokdarm – alles wat littekenvorming en/of vernauwing van de slokdarm veroorzaakt, kan de beweeglijkheid beïnvloeden en leiden tot mega-oesfagus
- Ontsteking in de slokdarm
- Neuromusculaire aandoeningen – myasthenia gravis, tetanus, botulisme, glycogeenstapelingsziekten
- Ziekten van het autonome zenuwstelsel
- Infectieziekten die spierontsteking veroorzaken
- Hypoadrenocorticisme
- Tumoren
- Poliepen
- Immuun-gemedieerde zenuwaandoeningen
- Toxines – lood, organofosfaten, slangengif, bepaalde medicijnen
Diagnose van megaoesofagus bij katten
Als uw kat symptomen van megaoesofagus vertoont, zal uw dierenarts een volledig lichamelijk onderzoek uitvoeren en aanvullende tests uitvoeren om te bepalen of er een onderliggende oorzaak kan worden geïdentificeerd. Deze tests omvatten:
- Bloedonderzoek om afwijkingen zoals endocriene ziekten, infecties en toxines op te sporen
- Gespecialiseerde tests om aandoeningen zoals myasthenia gravis te beoordelen
- Röntgenfoto’s van de borstkas en de nek – mogelijk met behulp van een vloeistof die zichtbaar is op de röntgenfoto’s en die uw kat doorslikt. Deze vloeistof geeft meer informatie over de structuur en beweeglijkheid van de slokdarm.
- Fluoroscopie – een continue röntgenfoto die de beweging van de slokdarm kan laten zien
- Endoscopie – een camera in de slokdarm en het bovenste deel van het maag-darmkanaal brengen terwijl uw kat onder narcose is
Behandeling
Als de onderliggende oorzaak van de megaoesofagus kan worden geïdentificeerd, moet deze worden behandeld. Afhankelijk van de oorzaak kan een specifieke behandeling medicatie of een operatie inhouden om de aandoening te corrigeren. Bijvoorbeeld, abnormale bloedvaten die de slokdarm vernauwen, vasculaire ringafwijkingen genoemd, kunnen worden behandeld met een operatie. Ongeacht de onderliggende oorzaak, zullen de meeste katten waarschijnlijk levenslange ondersteuning nodig hebben om met de symptomen van megaoesofagus om te gaan.
Behandeling van megaoesofagus, ongeacht of de oorzaak bekend of onbekend is, vereist ondersteunende zorg om katten te helpen eten en het risico op complicaties zoals aspiratiepneumonie te verminderen. Katten moeten meerdere, kleine maaltijden van een calorierijke pap krijgen. Voerbakken moeten verhoogd worden zodat katten op hun achterpoten staan tijdens het eten. Deze positie maakt gebruik van de zwaartekracht om voedsel naar de maag te verplaatsen. Katten moeten 30 minuten na het voeren in een verhoogde positie blijven. U kunt dit bereiken door uw kat rechtop in uw armen of over uw schouder te houden, of door uw kat in een draagdoek te dragen.
Uw dierenarts kan ook medicijnen voorschrijven die de beweging van de slokdarm bevorderen, antibiotica om infecties te behandelen en maagzuurremmers als er sprake is van een ontsteking in de slokdarm.
Prognose voor katten met megaoesofagus
De prognose voor megaoesofagus hangt af van de onderliggende aandoening en of deze behandelbaar is. Complicaties zoals aspiratiepneumonie, uitdroging en ondervoeding verslechteren de prognose. Sommige vormen van congenitale megaoesofagus kunnen verbeteren met de leeftijd, maar idiopathische megaoesofagus heeft over het algemeen een slechte prognose, met name als er complicaties zijn. Als de onderliggende oorzaak kan worden behandeld en genezen, kunnen symptomen van megaoesofagus verdwijnen. In andere gevallen kan megaoesofagus bij katten progressief zijn, wat leidt tot vroege dood.
Hoe megaoesofagus te voorkomen
De meeste oorzaken van megaoesofagus kunnen niet worden voorkomen, maar er kunnen wel maatregelen worden genomen om bepaalde vormen van megaoesofagus bij katten te voorkomen.
- Fok geen dieren waarvan vermoed wordt dat ze erfelijke oorzaken van megaoesofagus hebben
- Voorkom het inslikken van vreemde voorwerpen – houd speelgoed en andere voorwerpen die uw kat kan inslikken, opgepakt en buiten bereik. Als u vermoedt dat er een verstopping is, zoek dan onmiddellijk hulp bij een dierenarts.
- Als de slokdarm ontstoken is, behandel deze dan onmiddellijk en agressief volgens de aanbevelingen van uw dierenarts.
- Om schade aan de slokdarm te voorkomen, moet u uw kat na het toedienen van een pil altijd water geven met een spuitje. Zo weet u zeker dat de pil in de maag terechtkomt.